Mijn scriptie schrijven, ik herinner het me nog goed. Wat vond ik het moeilijk om mezelf urenlang op te sluiten en geconcentreerd te werken… Dat was in 1996. Tegenwoordig verlang ik juist naar die urenlange afzondering, compleet gefocust op mijn werk.

We leven in een vluchtige wereld. Een wereld vol afleiding en avontuur, waarin je je gemakkelijk kunt verliezen. Maar dat is niet de wereld van wetenschapper Cal Newport. Hij is erin geslaagd om een groot deel van zijn tijd te werken in opperste concentratie. Dit levert hem een enorme productie aan wetenschappelijke artikelen op (naast de rest van zijn werk). Bovendien houdt hij zijn avonden vrij voor zijn gezin en andere zaken. Hoe doet hij dat? Daar schreef hij het boek Deep work – diep werk – over.

Deep work gaat over geconcentreerd werken aan vooraf gedefinieerde werkzaamheden. De schrijver laat zien hoe je op die manier bergen kunt verzetten; niet alleen neemt je productiviteit toe, maar ook de kwaliteit van je werk. Dit zorgt voor vervulling in je baan én je leven. Bovendien onderscheid je je als kenniswerker van vele anderen en daarmee word je een aantrekkelijke partij op de arbeidsmarkt.

Wat is diep werk? Eigenlijk gewoon zeer geconcentreerd werken. Volgens Newport:

“Professionele activiteiten die het uiterste van je cognitieve vaardigheden vergen en die in en toestand van afleidingsloze concentratie worden uitgevoerd.”

Voor diep werk is het absoluut noodzakelijk dat je je niet laat afleiden. Geen telefoon, geen mails, geen social media en geen collega’s die vragen aan je stellen. En – wanneer je thuis werkt – geen gezinsleden die een beroep op je doen. Het vraagt om discipline en doorzettingsvermogen. Het vraagt om het anders doen dan veel mensen om je heen.

Succesvol en toch ’s avonds vrij

Alleen al het lezen van het boek doet me beseffen dat ik daar vaak naar verlang: urenlang werken zonder gestoord te worden. Deels is het feit dat dit maar zelden lukt mijn eigen schuld. Ik laat me gemakkelijk afleiden. Anderzijds gebeurt er ook altijd van alles waardoor er eenvoudig de tijd niet is om urenlang aan iets te werken. Newport is het gelukt om afleidingen te elimineren en zijn diepe werk leidend te laten zijn. De rest plant hij eromheen. Hierdoor is hij in staat – zelf al werkt hij nooit na half zes ‘s middags – meerdere wetenschappelijke artikelen per jaar te schrijven naast de rest van zijn werk. En soms dus zelfs een boek.

Cal Newport zegt dat als je dagelijks 3-4 uur onafgebroken diep kunt werken (en voor de duidelijkheid: diep werken gaat dus niet over e-mails beantwoorden, presentaties in elkaar zetten of telefoontjes plegen), je aanmerkelijke prestaties kunt leveren. Hij lardeert dat met talloze verhalen van mensen die succesvol zijn en waren en ook kozen voor regelmatige blokken van urenlang werk of het zich vrijwillig afzonderen om zich echt te concentreren. Jos Burgers zegt in Een fan per dag: Succesvolle mensen geven prioriteit aan datgene wat voor hen belangrijk is, door middel van vaste werkgewoonten. Dat voorkomt uitstelgedrag, helpt bij het maken van keuzes en bevordert de creativiteit.

Kwaliteit is het uitgangspunt

De methode die Newport beschrijft is feitelijk timemanagement, maar dat is geen doel op zich. Bij Newport gaat het om tijd vrijmaken om werk van belang te doen. De kwaliteit van het werk is het uitgangspunt. Hij laat zien hoe er een tendens is naar oppervlakkig werk en dat wij mensen nu eenmaal kiezen voor gemakkelijk werk en afleiding. Hoe kun je nu toch zorgen voor aanmerkelijke resultaten zonder een workaholic te worden? Door de uren die je bezig bent zo geconcentreerd mogelijk in te vullen.

Beantwoord geen mails meer

In mijn ogen is zijn belangrijkste uitgangspunt: kies een of enkele zeer belangrijke doelen die je met je werk wilt bereiken en zet een (krappe) deadline. Ruim nu tijd in om die dingen te doen en plan de andere dingen eromheen. Dat kan zeer rigoureus (helemaal geen mail meer beantwoorden en geen afspraken maken), maar realistischer is het om hierover na te denken en er zorgvuldig mee om te gaan. Hoe vaak wil je je mail checken? Welke social media-kanalen wil je gebruiken? Wanneer wil je bereikbaar zijn? Laat anderen weten dat je geconcentreerd wilt werken en geef aan wanneer je ze niet mogen storen. 3-4 uur per dag is het maximale wat de meesten aankunnen voor diep werk. Newport raadt aan om te beginnen met eenmaal per week als je het niet gewend bent en dit langzaam op te voeren. Hij legt uit hoe we het ontwend zijn om ons te concentreren. Gelukkig is het goede nieuws dat we het kunnen leren. Maar zeker als je gewend bent aan afleiding kost dat even tijd. Eigenlijk train je twee dingen: concentratie en toewijding en daarnaast ‘het afleren van je laten afleiden’.

Het trainen van je concentratie doe je door eerst te bepalen hoeveel uren je aan diep werk kunt besteden en deadlines te maken. Vervolgens ga je in die periodes extreem intensief aan de slag. Om te zorgen voor succes geeft Newport vier tips:

• Focus op een of enkele belangrijk doelen. Kies er niet teveel.
• Meet je gedrag in plaats van het resultaat. Stel dat je over een half jaar een boek af wilt hebben. Je werk van elke dag is lange tijd niet zichtbaar als resultaat. Echter; je kunt wel nagaan of je iedere dag de gewenste uren werk erin stopt. Als dat niet het geval is, kun je direct ingrijpen.
• Scorebord bijhouden ter motivatie. Het geeft een goed gevoel om dagelijks of wekelijks een kruisje te zetten voor de keren dat het gelukt is om diep te werken.
• Zorg voor regelmatige (wekelijkse) reflectie: zit je nog op schema, lukt het je om te doen met je tijd wat je met jezelf of je collega’s had afgesproken?

Wanneer je aan de slag wilt met diep werk raad ik je aan het boek te lezen. Er staan veel interessante stukken in die je inzicht geven en je helpen keuzes te maken om hiermee aan de slag te gaan.

Lees ook:

Met fotograferen komt de rust

Waarom je eerst voor jezelf moet zorgen

Tegen de oppervlakkigheid