Iedereen is wel ergens bang voor. Dat was altijd al zo, maar nu, tijdens de coronacrisis, liggen de angsten meer aan de oppervlakte. Wat ik zie is dat mensen nu meer voor hun angst uit durven komen. Het lijkt gerechtvaardigder om bang te zijn. Angst werkt daarbij als een vergrootglas.
Middenin de angst zie ik vaak verwarring en gelatenheid óf juist een staat van actie. Doen wat er gebeuren moet. Ik ontdekte dat wanneer ik de angst toelaat en ook uitspreek dat ik bang ben, de angst afneemt. Wat ervoor in de plaats komt is helderheid. Over wat belangrijk is, wat ertoe doet. Dat bedoel ik met ‘angst is een vergrootglas’.
Wat ik deze dagen ook leerde over angst is dat ieder voor iets anders bang is. Zo liep ik vorige week met een klant door de duinen en ze vertelde hoe bang ze is als iemand autoritair tegen haar praat. Op dat moment raakt ze in paniek en kan ze niets meer. En terwijl we dat bespraken kwamen we in een kudde Schotse hooglanders terecht (verdekt achter een duin). Op dat moment voelde ik angst opkomen, maar zij liep er monter doorheen. En ik dacht: wat mooi. Je kunt ergens bang voor zijn, en voor iets anders weer helemaal niet.
Een andere klant is in deze tijden van corona vooral bang dat mensen ‘wild’ worden en gaan plunderen en dat zij als kwetsbare iets oudere medeburger klem komt te zitten. Zelf vind ik triage het engst; dat mensen moeten gaan kiezen tussen leven en dood. Misschien gaat het in beide gevallen om controleverlies? In ieder geval hebben we er elk ons eigen verhaal bij.
Het is soms moeilijk de angst van een ander te begrijpen. Maar dat hoeft ook niet. Je eigen angst valt niet altijd uit te leggen, maar dat geldt andersom ook. Het is dus genoeg dat je de angst van de ander erkent, net zoals je wilt dat jouw angst wordt erkend. Het ís er. Zelf merk ik dat erkenning voor mij genoeg is. Niemand hoeft gerust te stellen. Niemand hoeft te sussen.
Angst is er. Volop. Overal ter wereld, in ieder mens. Het gaat erom dat we deze angst erkennen. En dan komt er bijzonder genoeg soms weer ruimte om te ademen en om helder te zien.
Lees ook:
Wanneer je op het diepste niveau uitwisselt, dan gaat het vaak om persoonlijke dingen; de zaken van het hart. Verbinden begint met kwetsbaar zijn. Over wat je gelukkig maakt, maar ook over je angsten, je worstelingen. Niet in de verwachting dat de ander het oplost, maar om uit te wisselen, te leren, te delen, te begrijpen. Zulke gesprekken zijn diep voedend en inspirerend.
Robert had weliswaar interessante gesprekken met mensen over bepaalde inhoudelijke zaken, maar miste echte vervulling. En hij voelde zich eenzaam, omdat hij het gevoel had dat niemand in hem geïnteresseerd was. Als hij iets vertelde, zei hij, dan leek het anderen weinig te boeien.
Een paar maanden later kon hij ineens wél diepe gesprekken voeren. Wat was er gebeurd? Daar heb ik het natuurlijk met hem over gehad.
Het belangrijkste dat we vaststelden: de gesprekken begonnen pas echt te veranderen toen hij uit zichzelf persoonlijke dingen ging delen. Juist kwetsbaar opstellen zorgde blijkbaar voor verbinding. In eerste instantie zette dit inzicht alles op z’n kop. Immers: hij ontdekte dat het (in ieder geval deels) door hemzelf kwam dat anderen niet geïnteresseerd in hem leken. Daar schrok hij enorm van.
Mensen reageerden in eerste instantie verrast toen hij over zichzelf ging vertellen: zo kenden ze hem niet. Maar ook positief. Binnen een paar maanden kreeg hij ander contact met mensen die hij al jaren kent; familie, vrienden en collega’s. Hij ervaart steun en warmte, een luisterend oor. En anderen vertrouwen hem ineens ook veel meer persoonlijke zaken toe.
Wat er ook gebeurde, is dat hij nog beter ging luisteren en zich meer open ging stellen. Hij ontdekte dat hij niet alles alleen hoefde te doen, niet alles voor anderen op hoefde te lossen. Alleen maar hoefde te luisteren. Hierdoor is bijvoorbeeld ook het contact met zijn kinderen veranderd. Dat was al goed, maar hij was toch vooral de vader die advies gaf. Nu luistert hij meer, schetst voorbeelden van zijn eigen pad en laat hen verder hun eigen weg volgen. Hierdoor nemen ze hem vaker in vertrouwen. De band groeit.
Als laatste: zo’n verandering in het voeren van gesprekken is een van de dingen die gebeuren in het gehele proces van groeien als mens. Ook Robert was volop in ontwikkeling. Naarmate hij zichzelf beter leerde kennen, ging hij als vanzelf ook meer reflecteren. En dat maakte weer dat hij bewust dingen anders kon doen dan voorheen. En steeds vaker gaat dit alles nu onbewust. Regelmatig wordt hij verrast door weer een mooi gesprek.
Boek De kracht van kwetsbaarheid van Brené Brown
Filmpje De kracht van kwetsbaarheid van Brené Brown
Artikel Fokke Obbema over de zin van het leven.
Blog De moed om kwetsbaar te zijn
Hoogbegaafd staat voor anders denken en anders zijn. Het boek Meer dan intelligent heeft als uitgangspunt dat je het talent van hoogbegaafden kunt coachen, net als bij topsporters. Alleen zijn we het in de sport gewend om de uitdagingen van een sporter aan te pakken, maar bij intelligentie niet. En dat is een gemiste kans.
(Samenvatting van het boek Meer dan intelligent van Tessa Kieboom en Kathleen Venderickx)
Want hoogbegaafd betekent niet automatisch dat iemand alles uit zichzelf haalt wat erin zit. Net als bij andere mensen ervaren ook hb’ers hindernissen die hen belemmeren hun talenten te gebruiken, waardoor zij minder gelukkig zijn dan ze zouden willen.
Eerst gaan de schrijvers in op hoogbegaafdheid: wat is het nu eigenlijk? Daarbij plaatsen ze naast ‘anders denken’ ook ‘anders zijn’. In een tabel:
| Luik ‘denken’ | Luik ‘zijn’ |
| Intelligentie (school)
Creativiteit (peers) Motivatie (gezin) |
Rechtvaardigheidsgevoel
Gevoeligheid (o.a. energie neemt toe door juiste omgeving en af in de ‘verkeerde’) Kritische instelling Lat hoog leggen |
| Leerhonger, anders denken | Anders zijn (duidelijk versterkt bewustzijnsgevoel) |
Een boek met handvatten voor de hoogbegaafde en zijn of haar begeleider.
De schrijvers spreken vervolgens over embodio’s: hindernissen of barrières die hoogbegaafde mensen in de weg staan om hun talent ten volle te benutten. Hierdoor durven ze dingen niet of zullen ze bij fouten dingen niet opnieuw proberen. Hoogbegaafden zien deze zelf vaak niet, tot ze erop gewezen worden. De schrijvers noemen de volgende:
De schrijvers introduceren een hoogbegaafdheidsmatrix, waarin grofweg drie soorten hoogbegaafden worden onderscheiden:
| Type | Presteerder | Zelfstandige | Afhankelijke |
| Eigenheid | Hoge prestatie nodig om zich goed te voelen | Moet nut/noodzaak zien en/of interesse hebben om te presteren | Wil niet afgerekend worden op volgende verwachting |
| Embodio’s (vaak): | Faalangst en overpresteren | Weerstand en lege toolbox | Faalangst en niet uit comfortzone |
De schrijvers geven talloze voorbeelden om te laten zien hoe hoogbegaafden met hun embodio’s aan de slag zijn gegaan en wat dat hun heeft opgeleverd. Het is goed om te starten met een passie of hobby, iets waarin al een natuurlijke interesse bestaat. Iets waarin de hb’er zelf graag wil presteren (dans, muziek, tekenen, sport, het maakt niet uit wat eigenlijk). Een hoogbegaafde zal wanneer hij zijn embodio’s kent er zelf graag mee aan de slag gaan, zeggen de schrijvers. En wanneer een hb’er een hindernis op het ene vlak heeft overwonnen, lukt het vaak ook op andere vlakken.
Mooie metafoor: de hb’er ziet de wereld door een vergrootglas en merkt dus meer op dan een ander. Diegene begrijpt de hb’er daardoor vaak niet. Het is goed om te beseffen dat als je een hb’er wilt begeleiden, je hem kunt helpen te bepalen waar hij zijn vergrootglas op richt.
Voor professionals en ondernemers vind ik de juiste woorden voor wat ze doen, wie ze zijn en wat ze (willen) betekenen in de wereld. Ik zoek en vind de rode draad in lange carrières en zoek verhalen die duidelijk maken wie deze professionals in essentie zijn. Die rode draad geeft hen vaak het gevoel dat het ‘klopt’. Mijn woorden maken dat zij zeggen: ja, precies, dát ben ik.
En het wonderlijke, bijna magische wat er dan gebeurt, is dat zij meer gaan staan voor wie ze zijn en wat ze doen. Dat kan soms best even duren (dagen, weken, heel soms maanden). Maar het moment komt. Op een of andere manier zorgen de juiste woorden er dus voor dat zij energieker en zelfverzekerder worden en dus ook groeien in hun professionaliteit.
Lisa vond dat ze projectplannen moest kunnen schrijven – en dat lag haar niet. Daardoor vond ze zichzelf niet goed genoeg in haar werk. Toen we echter vaststelden wat haar juist zo geschikt maakte voor haar baan en daaraan de juiste woorden gaven, kon ze dat gevoel van ‘niet goed genoeg’ achter zich laten.
Wim had moeite met het woord ‘adviseur’. Hij was het wel, maar noemde zichzelf niet zo. Zodoende werd hij te vaak voor uitvoerende functies gevraagd. Toen we erachter kwamen waarom het woord zo beladen was, kon hij dit gevoel van zich afschudden. Vrijwel direct daarna krijg hij een adviserende rol.
Voor mij zijn dit mooie momenten. Ze maken voor mij ook duidelijk dat je niet hoeft te veranderen. Het is vaak een kwestie van anders kijken en opnieuw benoemen.
Die nieuwe woorden gebruiken de professionals met wie ik werk op hun website, social media-profielen, in gesprekken en/of sollicitatiebrieven en cv’s. De woorden zorgen vaak ook voor een shift in zichzelf, waardoor ze andere keuzes maken dan voorheen.
Wat levert dit op? Werk dat (nog) beter past, flow, meer zelfvertrouwen, focus en klanten of werkgevers voor wie het precies duidelijk is waarom ze met hen willen werken. Meer weten? Bel of mail me dan. Of stuur een berichtje via Whatsapp.
Gisteren ontmoette ik iemand die net was gestart als zelfstandig coach. Ze was bezig met haar website. Wat wilde ze daarop zetten en waarover zou ze gaan bloggen? Want hoe vertel je wat jou uniek maakt en wat je te bieden hebt? Kortom: hoe word je zichtbaar zoals je bent?
In dat gesprek kwamen we tot een aantal elementen die haar typeren. Niet alleen in haar vak, maar ook als mens. Ze is bijvoorbeeld oprecht benieuwd naar mooie plekken in de wereld. Op haar vrije dagen trekt ze er graag alleen op uit. In Amsterdam heeft ze zelfs een fiets staan waarmee ze nieuwe buurten ontdekt. Vooral gekke winkeltjes en bijzondere eettentjes.
Haar blogs zouden heel goed over deze ontdekkingstochten kunnen gaan, waarna ze vervolgens een bruggetje kan slaan naar haar coaching. Want hoe fijn is het als je een coach hebt dat die ook oprecht nieuwsgierig is naar jou?
Hoe zorgt ze dat ook haar website die nieuwsgierigheid uitademt? Dat alles kan zitten in de juiste woorden (en dan niet het woord nieuwsgierigheid noemen maar in de tekst nieuwsgierig ZIJN), maar ook in alles wat er staat. En behalve nieuwsgierigheid heeft deze coach meer mooie waarden en eigenschappen én haar specifieke coachingsvaardigheden. Een uniek mix die ze kan laten zien aan potentiële klanten en relaties.
Veel mensen vinden het lastig om de aandacht op zichzelf te richten en om de woorden te vinden die henzelf typeren. Het gevolg is dat veel online teksten en profielen niet helemaal overeen komen met wie we zijn of welke betekenis we (willen) hebben in de wereld.
Daarnaast kun je jezelf nooit helemaal zelf zien. Wat anderen in je bewonderen is meestal voor jezelf de gewoonste zaak van de wereld. Daarom is het goed om gewoon eens aan anderen te vragen wat ze zo bijzonder van je vinden. Zie je een rode draad? Koppel dat eens aan wat je doet.
Meer weten over jezelf profileren vanuit je kern? Stuur me een berichtje.
Meer weten over jezelf kwetsbaar opstellen? Kijk bijvoorbeeld deze video van Brene Brown. Mijn favoriet.
Multitalenten die prima in hun vel zitten, genieten meestal volop van hun veelzijdigheid. Maar het komt ook vaak genoeg voor dat ze het gevoel hebben dat ze eigenlijk helemaal niks kunnen omdat ze ‘nergens goed in zijn’. Tot het moment dat ze ontdekken dat juist hun veelzijdigheid hun kracht is . Hoe vind je de rode draad als multitalent?
Wanneer een veelzijdig persoon zichzelf moet verkopen, zorgt dat voor heel wat denkwerk. Vertel ik nu alles op mijn sollicitatiegesprek of zal ik het schilderen, hiken, auto’s repareren en Grieks leren maar weglaten?
De kunst is om in dat gevarieerde verhaal een rode draad te ontdekken. Wanneer dat lukt, kun je alles wat je doet daaraan ophangen en is het veel gemakkelijker om je boodschap over wie je bent en wat je doet over te brengen. Zo heb ik een klant die een prachtige (interim-)carrière heeft in een sector waarin ze moeiteloos aan het werk is. Maar ze wilde iets anders en ze wist niet hoe ze dat moest aanpakken. Ze beheerste dat ‘nieuwe’ wel, maar zag niet hoe de ervaring in haar ‘oude werk’ haar hierin kon helpen.
Een gesprek en een nieuw LinkedIn-profiel bleken genoeg voor haar; binnen drie weken vond ze een nieuwe baan in de gewenste richting. Meer weten over het vinden van jouw rode draad? Stuur me een berichtje.
Boekentip
In het boek Meer dan intelligent staan valkuilen centraal die slimme mensen tegenkomen en tips hoe je hiermee om kunt gaan. Een mooi boek!
‘Gisteren had ik een rotdag omdat ik ergens niet voor was uitgenodigd’, vertelde een vriend. Zijn partner trachtte hem op te beuren. Door te zeggen dat er nu eenmaal toch niks aan te doen was en dat hij het maar beter los kon laten. Hij vroeg haar waarom ze niet gewoon kon accepteren dat hij zich niet fijn voelde. Zelf snapte hij heus wel dat hij het moest aanvaarden. Maar zijn gevoel was er ook.
Een mooi voorbeeld van durven erkennen van wat er is. Het leven is niet alleen maar leuk en we zijn niet alleen maar blij. Soms zit alles tegen of zijn we chagrijnig, om wat voor reden dan ook. En daar is niets verkeerds aan.
Juist dit erkennen van wat er is, werkt heel goed voor het verstevigen van een relatie. In eerste instantie voelt het delen van een gevoel als angst, boosheid of teleurstelling of je de harmonie verstoort. Veel mensen houden daar niet van. Liever hebben we dat alles vloeiend verloopt. Maar als je het dan toch doet, gebeurt er iets bijzonders.
Het kan zijn dat de mededeling ongemakkelijk of pijnlijk is. Voor jezelf en ook voor de ander. Maar vervolgens, als de eventuele storm wat is gaan liggen, besef je dat je echt contact met elkaar maakt. Of in ieder geval dat je zelf oprecht in contact treedt. Dat laatste zorgt dat je dichter bij jezelf komt. Het zorgt dat je je prettiger voelt, lichter of energieker zelfs, wat weer van invloed is op de relatie. Die kan zich op dat moment verder verdiepen.
Toen ik dit zelf ontdekte ging ik steeds meer vraagtekens zetten bij zogenaamde harmonie. Als je nooit open bent over je gevoelens, hoe harmonieus is de relatie dan eigenlijk? En hoe komt het dat we daar zo lang genoegen mee nemen of hebben genomen?
Wanneer je merkt dat je zelf niet op deze manier communiceert, is er soms nog wel een weg te gaan. Je moet je veilig genoeg voelen om te zeggen wat je wilt zeggen tegen de ander. Bovendien heb je lef nodig om je waarheid te spreken, ongeacht de consequenties. En het is ook van belang dat je open bent over je gevoelens, ook al zie je zelf het belang er niet van in. Dat belang ontdek je vaak pas achteraf. Namelijk: het is wezenlijk dat je jezelf ten diepste kunt uiten.
Soms ook weet je in sommige gevallen helemaal niet precies hoe het met je is. En dat laatste is een mooi begin. Zeg niet gelijk dat je het niet weet, maar probeer te voelen wat je wel weet. Is het een onbestemd gevoel? Is het meer verdrietig of boos of bang? Waar voel je dat in je lichaam? Waar wordt dat door veroorzaakt? En kun je accepteren dat je je zo voelt? Voor veel van ons is dit al een eerste stap. In eerste instantie in de relatie met onszelf, later met anderen.
Verbinden, kortom, gaat over echtheid, niet over harmonie of ‘leukheid’. En het start allemaal bij eerlijk kijken naar wat er is en wat je voelt.
Lees ook:
Brei een trui voor je minotaurus
Je wilt schilderen, maar je eindigt in de badkamer met een emmer sop. Je wilt gaan sporten maar doet de administratie. Je hebt een vrije dag met eindeloze mogelijkheden, maar je ruimt alleen de garage op. Kortom: ‘eigenlijk’ wil je iets, maar er lijken altijd belangrijkere zaken te zijn die je tijd opslokken. Hoe zit dat? Neem je jezelf serieus?
Het is mij ooit zo uitgelegd: de buitenwereld schreeuwt altijd harder. Met andere woorden: wat jij wilt en nodig hebt is ‘slechts’ een zachte stem, die allereerst aandacht en stilte nodig heeft om haar te horen. Daaroverheen komt het lawaai van de buitenwereld: het brood dat gesmeerd moet worden, die was die gestreken moet worden, de manager van de afdeling die iets nú moet hebben… hoe doe je dan (ook) wat je zelf wilt?
Neem jezelf en dat stemmetje serieus. Daarmee bedoel ik: herken het verlangen in jezelf en neem er de tijd voor om datgene wat die stem zegt ook uit te voeren. Ofwel: het kind in jou wil iets, dat is vaak een kinderlijk en blij verlangen, en de volwassene in jou pakt jezelf bij je nekvel en gaat zorgen dat je het ook uitvoert.
Om jezelf te verwezenlijken, moet je dus ruimte geven aan jezelf en tegelijk streng zijn. Je weet dat het goed voor je is, dus moet je ook zorgen dat je het doet. Want dat stemmetje is niets anders dan jijzelf, verlangend naar voeding (in de vorm van wandelen, sporten en creëren). En zonder de voeding raak je in een overleefstand. Juist door het luisteren naar je diepste verlangens, kun je de waan van de dag beter aan.
Soms betekent dit ook dat je het gesprek met iemand moet aangaan. Dit wil ik en dat wil jij. Voor mij is het belangrijk dat ik dat verlangen vorm kan geven. Hoe kunnen we hier een oplossing voor vinden? Kan het allebei? Als het nu niet kan, wanneer dan wel?
Dus: je wilt een strandwandeling maken, maar de was ligt er ook nog? Sta even stil: hoeveel tijd heb je en wat is er nu echt belangrijk? Kan het allebei? Ga in ieder geval naar buiten en waai uit. Die was is daarna zo gedaan.
Vergeet het niet, want die stem wordt maar al te snel weer overschreeuwd.
Lees ook:
Dwalen door de duinen, baden in het bos
Een van mijn klanten is een coach die last heeft van onzekerheid. Niet in de gesprekken met klanten, maar wel bij naar buiten treden voor grotere groepen en op haar website en social media. Ze wil ook mensen coachen die onzeker zijn, maar haar eigen onzekerheid maakte dat ze draalde. Dat zag ik terug in te lange teksten zonder bezieling.
Ik vroeg haar: wat heb je zelf gedaan om met die onzekerheid om te gaan? En terwijl ze dat vertelde begonnen haar ogen te stralen. Daar had ze wel heel veel ideeën over (die ik niet ga verklappen natuurlijk, want dat gaat ze zelf doen met de content die ze aan gaat bieden :-)).
Wat ik wel kan zeggen: ze wist dat actielijstjes haar helpen om haar doelen toch te bereiken, ondanks haar angst. Twee dagen na ons gesprek zag ik de ene update na de andere verschijnen op social media en ineens zag ik de bezieling wél. En gisteren gaf ze toe: ik wil eigenlijk gewoon de expert worden op dit gebied. We hebben gesproken over de vormen van marketing die bij haar passen, want je begrijpt: ‘Als ik maar geen spreker hoef te zijn’. Nee, zeker niet. Maar een e-book schudt ze zo uit haar mouw.
‘Ik wil eigenlijk gewoon expert worden’
Mocht je zelf onzeker zijn en naar een coach zoeken die ervaringsdeskundige is en er iedere dag opnieuw beter mee kan dealen? Laat het me weten. En ben je op zoek naar wat jouw toegevoegde waarde is en zoek je de woorden die dat verhaal vertellen? Bel of mail me dan ook even…