Het impressionisme en impressionistische fotografie gaan beide over een diepgaande benadering van de werkelijkheid. Beide kunstvormen richten zich op het vangen van een vluchtig moment, een persoonlijke impressie, waarin de indruk belangrijker is dan de details. Dit zorgt voor dromerige en etherische beelden die eerder een gevoel of emotie oproepen dan een duidelijke weergave van een onderwerp geven.

Voor de duidelijkheid: wat is impressionisme ook al weer?

Het impressionisme is een kunststroming uit de tweede helft van de 19e eeuw. Hierin draaide het om vastleggen van het vluchtige karakter van de werkelijkheid, vooral door middel van kleur, licht en beweging. Schilders als  Monet, Renoir en Degas richtten zich op alledaagse momenten en landschappen, vaak in de buitenlucht, om de sfeer en veranderlijkheid van het licht te vangen. Ze gebruikten losse, snelle penseelstreken en ongebruikelijke kleurcombinaties om een indruk van het onderwerp te geven, in plaats van een exacte weergave.

Impressionisme in fotografie

Impressionistische fotografie heeft min of meer dezelfde kenmerken als het impressionisme, zoals je niet zal verbazen. Als fotograaf maak je hierbij bewust gebruik van vervaging, licht, kleur en beweging om een droomachtig, sfeergericht beeld te creëren. Net zoals in de impressionistische schilderkunst probeer je als fotograaf niet zozeer een exact en realistisch beeld van het onderwerp te geven, maar eerder de essentie, het gevoel en de stemming van het moment. Hierdoor kan de kijker het beeld ervaren op een meer emotioneel en intuïtief niveau.

Het is een vorm van fotografie die mij erg aanspreekt. Voor mij bestaat kunst juist uit mijzelf tot uiting brengen. Dat lukt me niet zo goed wanneer ik de werkelijkheid precies weergeef zoals die is, maar juist wanneer ik de werkelijkheid durf los te laten.

Overeenkomsten impressionisme in fotografie en schilderkunst

In impressionistische fotografie kunnen emoties die opgeroepen worden tot uiting gebracht worden door het gebruiken van verschillende technieken en omstandigheden. Denk aan lange sluitertijden, meervoudige belichting, het gebruik van filters, omstandigheden als dauw, mist, tegenlicht, wind, regen en zonsopkomst en -ondergang. Daarnaast gaat het om verschillende kenmerken die de fotografie gemeen heeft met de kunststroming. Zowel in de schilderkunst van toen als de hedendaagse fotografie draait het om:

• Vluchtige momenten en tijdelijkheid
• Focus op natuurlijke en alledaagse thema’s, waarbij de schoonheid van het gewone een plek krijgt
• Spelen met licht en kleur
• Subjectieve weergave van de realiteit, gekleurd door de gevoelens en waarnemingen van de kunstenaar
• Experimentele technieken en benadering

In beide kunstvormen zit een verlangen om de innerlijke beleving van het moment vast te leggen. Zo brengen we kijkers in contact met gevoel en de onderliggende schoonheid van het ongrijpbare en vergankelijke.

Meer lezen?

ICM voor fotografen die van schilderen houden

Mijn eerste ervaringen met ICM-fotografie

ICM-fotografie: let op contrast is niet zomaar een tip